Złamanie to jeden z najczęściej występujących urazów mechanicznych zębów. Może się przytrafić zarówno osobom dorosłym, jak i dzieciom, być efektem nieszczęśliwych upadków, uderzeń i wypadków komunikacyjnych. Diagnozowane są złamania w obrębie korony, poważniejszym przypadkiem jest złamany ząb przy korzeniu. Na szczęście urazy tego typu można leczyć – konieczna jest jednak jak najszybsza wizyta u dentysty.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są rodzaje złamań zębów,
- co robić w sytuacji złamania zęba,
- jak wygląda odbudowa złamanego zęba w obrębie korony,
- jak ratuje się ząb złamany poddziąsłowo.
Złamanie zęba to poważny uraz mechaniczny – bez względu na to, czy jest efektem bójki, nieszczęśliwego upadku, czy wypadku podczas uprawiania sportu, wymaga specjalistycznego leczenia.
Złamanie zęba – rodzaje
Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje złamań zębów – złamanie w obrębie korony (naddziąsłowe) oraz złamanie w obrębie korzenia (poddziąsłowe). Złamanie korony może przebiegać z obnażeniem lub bez obnażenia miazgi. Złamanie korzenia może być poprzeczne, skośne i pionowe.
Osobny rodzaj urazów mechanicznych zębów to zwichnięcie, zwane potocznie wybiciem. Wyróżnia się m.in. wysunięcie się zęba z zębodołu, wtłoczenie do zębodołu, zwichnięcie boczne i całkowite, a także nadwichnięcie.
Złamany ząb – co robić?
Każdy pacjent, któremu przytrafi się złamanie zęba, powinien jak najszybciej trafić do dentysty. Lekarz zapyta o okoliczności wypadku, przeprowadzi podstawowe badanie jamy ustnej oraz zleci odpowiednią diagnostykę – najczęściej RTG punktowe lub pantomogram zębów. Jest to konieczne, by prawidłowo rozpoznać rodzaj urazu, stopień jego zaawansowania oraz zaplanować leczenie.
Należy mieć świadomość, że mimo rozwoju nowoczesnych technologii nie jest możliwe cudowne „przyklejenie” złamanego zęba, bez względu na to, czy złamanie ma miejsce w obrębie korony, czy korzenia. Inaczej wygląda sytuacja ze zwichnięciami zębów. Jeśli doszło do wysunięcia się zęba z zębodołu lub do jego wtłoczenia do zębodołu, dentysta może spróbować ustawić ząb wybicie zęba, pacjent trafił do stomatologa niezwłocznie, a ząb został odpowiednio zabezpieczony (np. poprzez umieszczenie w czystym pojemniczku z wodą lub solą fizjologiczną), istnieje szansa, by lekarz umieścił go z powrotem w zębodole i na kilka tygodni zabezpieczył przy pomocy szyny. W takiej sytuacji ząb może na nowo wrosnąć w tkanki.
Złamany ząb w obrębie korony – metody leczenia
Złamanie zęba w obrębie korony można leczyć na różne sposoby – zależnie od tego, czy podczas urazu doszło do obnażenia miazgi. Jeśli tak właśnie się stało, ząb jest leczony kanałowo, a następnie protetyk przygotowuje dla pacjenta koronę protetyczną (przy takich urazach uszkodzenia korony naturalnej są zazwyczaj bardzo rozległe). Jeżeli miazga nie została uszkodzona, a uraz korony nie jest duży, stosuje się po prostu wypełnienie w kolorze zębów własnych pacjenta.
Ząb złamany poddziąsłowo – leczenie
Złamany ząb przy dziąśle – a raczej poniżej jego linii, czyli w obrębie korzenia – stanowi już większe wyzwanie terapeutyczne. Złamania pionowe i skośne nie rokują dobrze, więc stomatolog wykonać może jedynie ekstrakcję zęba i późniejsze leczenie kanałowe. U niektórych pacjentów można natomiast leczyć złamania poprzeczne korzenia – ząb unieruchamia się na kilka miesięcy, a jeśli dojdzie do martwicy miazgi – wykonuje się leczenie kanałowe.
Złamanie zęba nie musi od razu oznaczać konieczności jego usunięcia. Złamaną koronę można odbudować na wiele sposobów. Złamany ząb poniżej linii dziąsła jest bardziej problematyczny w leczeniu, ale zależnie od rodzaju złamania niekiedy również próbuje się terapii zachowawczej.
