Mastektomia to zabieg chirurgiczny, który polega na całkowitym usunięciu jednego lub obu gruczołów piersiowych. Zabieg ten wykonuje się w przypadku potwierdzonego raka, którego nie da się wyleczyć w inny sposób na przykład za pomocą chemioterapii lub radioterapii.
Zabieg ten to poważna operacja, która wymaga odwagi oraz siły psychicznej. Mastektomia trwa od jednej do dwóch godzin, lecz czas zabiegu uzależniony jest także od tego czy wycinane będą również węzły chłonne i czy następuje zabieg rekonstrukcji piersi. Zabieg ten wykonywany jest głównie u kobiet, lecz dotyka także mężczyzn..
Spotkać można się z mastektomia prewencyjna- polega na profilaktycznym wycięciu gruczołu co zapobiec ma rozwojowi raka. Zaleca się go kobietom u których po zrobieniu badań wykryto obecność genów, które wywołują raka. Mastektomia ta nie daje jednak gwarancji na to, że nie zachorujemy.
Zabieg ten bardzo obciąża organizm co może prowadzić do powikłań takich jak:
*Gorączka,
*Ból fantomowy- polega na odczuwanie bólu w miejscu gdzie była pierś,
*Obrzęk limfatyczny- to przewlekły stan zapalny skóry lub tkanki podskórnej,
*Zaburzenie czucia w okolicach operowanego miejsca,
*Problemy natury psychicznej, które wynikają z utraty piersi,
*Spadek siły mięśniowej oraz zmniejszenie aktywności ruchowej.
Przygotowanie pacjenta do zabiegu mastektomii polega na kontakcie z psychologiem, ponieważ często po usunięciu piersi pacjentka popada w depresję. Terapeuta przedstawia korzyści dla naszego zdrowia, które daje nam mastektomia. Ważną rolę po zabiegu odgrywają fizjoterapeuci, którzy pomagają wzmocnić siły mięśniowe oraz stawy po operowanej stronie. Mają on również za zadanie pokazanie jak prawidłowo układać rękę po stronie usuniętej piersi.
Jak po każdym zabiegu również po mastektomii konieczna jest rehabilitacja. Rehabilitacja ta pozwoli uniknąć lub zminimalizować powikłania po zabiegu a także pomoże wrócić do normalnego funkcjonowania. Zwiększy także pewność siebie i pozwoli na zaakceptowanie siebie po amputacji.
Rehabilitacja po mastektomii zaczyna się już w szpitalu po zabiegu i trwa od trzech do pięciu dni. Polega ona na:
*ćwiczeniach czynnych, które mają wspomóc ułożenie ręki po stronie usuniętej piersi,
*aktywności oddechowej, która ma poprawić wydolność oraz delikatnie rozciągnąć bliznę po zabiegu.
Początkowa rehabilitacja odbywa się w pozycji leżącej a z czasem przechodzi do pozycji lub stania.
Kolejne etapy rehabilitacji realizowane są po wyjściu operowanej ze szpitala. Etap drugi realizowany jest w ośrodkach rehabilitacyjnych a trzeci uzdrowiska lub klubach, w których spotykają się kobiety po zabiegach mastektomii. Na każdym z tych etapów pracuje się z terapeutą, który pomaga zwiększyć sprawność fizyczną a przy okazji wzmacnia kondycję psychiczną oraz ułatwia pogodzenie się z utratą piersi.
Często fizjoterapia poszerzona jest o fizykoterapię, która polega na natryskach lub kąpielach wodnych. Zgodę na takie zabiegi musi jednak wyrazić lekarz onkologii prowadzący pacjentkę. Ważnym elementem rehabilitacji po mastektomii jest drenaż limfatyczny, który ma na celu zmniejszenie obrzęku w miejscu operowanym. Obrzęk rozwija się w bardzo wielu pacjentek po mastektomii a jego skutki mogą bardzo źle wpłynąć na życie i zdrowie.
Aktywność ruchowa oraz dodanie do niej masażu palpacyjnego, który polega na użyciu dłoni mają za zadanie zminimalizowanie narastającego obrzęku w okolicach blizny. Prawidłowy przepływ krwi w naczyniach krwionośnych zmniejszy ból, poprawi odżywianie i wygląd skóry oraz pozwoli pacjentce na powrót sprawności ruchowej.
Podstawowymi ćwiczeniami, które można wykonywać samodzielnie już nawet kilka dni po zabiegu są:
*Zaciskanie miękkie piłeczki w dłoni przez kilka sekund,
*Delikatne i powolne krążenie ramion,
*Zginanie rąk w łokciach tak by dłonie skierowane były w stronę barku,
*Unoszenie rąk oraz ramion w górę i w bok.
Rehabilitacja po mastektomii to zadanie, które wymaga ciężkiej, sumiennej pracy, a przede wszystkim silnej woli oraz stosowania się do rad terapeuty. wzajemna współpraca oraz dobrze dobrana terapia ułatwi osiągnięcie celu a także pomoże na psychiczne pogodzenie się z utratą piersi.
